Ulga rehabilitacyjna. Kompletny przewodnik podatnika z niepełnosprawnością

Osoby niepełnosprawne oraz ich opiekunowie mają prawo do odliczeń podatkowych w rocznym zeznaniu podatkowym. Niewątpliwie ulga rehabilitacyjna stanowi istotny element wsparcia finansowego dla ciebie, jako osoby niepełnosprawnej oraz dla tych, którzy troszczą się o twoje codzienne potrzeby.

W niniejszym artykule przyjrzymy się szczegółowo uldze rehabilitacyjnej w rozliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Dowiesz się więc, czym dokładnie jest ta ulga i jakie korzyści niesie ze sobą. Przedstawimy również, jak skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, jakie wydatki można odliczyć, oraz jakie dokumenty są niezbędne w przypadku ewentualnej kontroli podatkowej.

Ulga rehabilitacyjna. Kiedy z niej skorzystasz?

Kiedy możesz skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej? Przysługuje ci ona wówczas, gdy  masz status osoby niepełnosprawnej. Konkretnie oznacza to, że posiadasz aktualne:

• orzeczenie zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności (stopień lekki, umiarkowany lub znaczny),
• orzeczenie o niepełnosprawności, dla tych, którzy nie ukończyli 16 roku życia,
• decyzję o przyznaniu renty z powodu częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, renty socjalnej lub szkoleniowej wydaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
• orzeczenie o częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji,
• orzeczenie o grupie inwalidzkiej wydane przed rokiem 1998.

Ulga rehabilitacyjna przysługuje również dla tych, którzy mają na swoim utrzymaniu niepełnosprawne dziecko, zarówno biologiczne, jak i przysposobione. To samo dotyczy współmałżonka, rodziców, teściów, rodzeństwa, ojczyma, macochy oraz zięciów.

Warunkiem skorzystania z ulgi jest, aby dochody tych osób nie przekraczały dwunastokrotności wysokości renty socjalnej w ciągu roku kalendarzowego.

Nie wliczamy w to: alimentów na dzieci, świadczenia uzupełniającego, zasiłku pielęgnacyjnego, dodatkowego rocznego świadczenia dla emerytów i rencistów, dodatku energetycznego, dodatku osłonowego, dodatku węglowego.

Jakie warunki musisz spełnić, gdy korzystasz z ulgi rehabilitacyjnej?

Z ulgi rehabilitacyjnej skorzystasz gdy:

1. Uzyskujesz dochody, które są opodatkowane według skali podatkowej lub objęte ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
2. Pokrywasz koszty, które kwalifikują się, jako wydatki na cele rehabilitacyjne lub ułatwiające codzienne czynności. Ważne jest, aby te koszty nie były finansowane z:
   – Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON),
   – Zakładowego Funduszu Aktywności (ZFA),
   – Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON),
   – Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ),
   – Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS),
   – ani nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie.

W sytuacji, gdy wydatki na cele rehabilitacyjne zostały ci częściowo sfinansowane z wymienionych źródeł, możesz odliczyć jedynie różnicę między poniesionymi kosztami a sfinansowaną kwotą.

Ulga rehabilitacyjna 2023. Ile zwrotu otrzymasz?

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne są ściśle określone. Dzieli się je na dwie kategorie:

• Wydatki limitowane: masz możliwość odliczenia rzeczywistych kosztów, jednak kwota ta jest ograniczona do ustalonego limitu w wysokości 2280 zł w ciągu roku. Przykładem może być zwrot za utrzymanie psa asystującego.
• Wydatki nielimitowane: masz prawo odliczyć całą kwotę rzeczywiście poniesionych kosztów, bez ograniczeń narzuconych przez ustalony limit. Przykładem może być zakup sprzętu rehabilitacyjnego.

Co możesz odliczyć od podatku w uldze rehabilitacyjnej?

Chcąc skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, możesz odliczyć wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne oraz ułatwiające codzienne życie. Co należy do wydatków limitowanych i nielimitowanych?

Do wydatków limitowanych zalicza się koszty związane ze wsparciem osób niepełnosprawnych. Wśród nich znajdują się:

• opłaty związane z przewodnikami dla osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidzkiej, a także dla osób z niepełnosprawnością ruchową zaliczonych do I grupy inwalidzkiej,
• utrzymanie psa asystującego,
• korzystanie z samochodu osobowego,
• zakup niezbędnych artykułów, takich jak pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady, wkłady anatomiczne,
• zakup leków.

Natomiast do wydatków nielimitowanych zalicza się szeroki zakres potrzeb związanych z dostosowaniem otoczenia do potrzeb osób niepełnosprawnych. Obejmuje to:

• koszty adaptacji i wyposażenia mieszkań oraz budynków mieszkalnych,
• zakup, naprawę lub wynajem wyrobów medycznych,
• zakup sprzętu rehabilitacyjnego, urządzeń lub narzędzi technicznych niezbędnych do rehabilitacji oraz ułatwiających codzienne funkcjonowanie – nie dotyczy to urządzeń gospodarstwa domowego,
• zakup wydawnictw, pomocy szkoleniowych,
• pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
• odpłatność za pobyt w uzdrowisku lub zakładzie rehabilitacyjnym,
• koszty rehabilitacji,
• usług opiekuńczych i opieki pielęgniarskiej,
• opłacenie tłumacza języka migowego,
• koszty związane z odpłatnym i niezbędnym przewozem osoby niepełnosprawnej. Wszystkie te aspekty stanowią ważny obszar ulgi rehabilitacyjnej.

Ulga rehabilitacyjna na dziecko. Co możesz odliczyć?

Będąc rodzicem dziecka niepełnosprawnego, w ramach wydatków nielimitowanych, masz możliwość odliczenia kosztów związanych z jego pobytem na kolonii lub obozie. Ta ulga obejmuje także dzieci osób niepełnosprawnych, które nie przekroczyły 25. roku życia. Dodatkowo rodzice mogą skorzystać z odliczenia kosztów związanych z transportem dzieci na kolonie.

Ulga rehabilitacyjna na leki. Kiedy z niej skorzystasz?

Przyjmując regularnie leki, możesz odliczyć ich koszt od podatku w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Chociaż są to wydatki limitowane, charakteryzują się specyficznym wyliczaniem. Odliczeniu podlega nadwyżka ponad kwotę 100 zł w danym miesiącu.

Przykład
Jeżeli w konkretnym miesiącu, np. styczniu, wydasz 180 zł na leki, możesz odliczyć 80 zł. Natomiast, jeśli w kolejnym miesiącu wydasz 50 zł, nie możesz odliczyć wydatków na leki w tym okresie.

Chcąc skorzystać z odliczenia na leki od podatku, musisz mieć wskazania do ich przyjmowania od lekarza specjalisty. Dobrze, gdy posiadasz na nie receptę. Leki, które kwalifikują się do odliczenia, są zdefiniowane zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego. To istotne kryterium, które należy spełnić, aby skorzystać z tej ulgi.

Jaki sprzęt możesz odliczyć od podatku?

Sprzęt rehabilitacyjny, który możesz odliczyć w zeznaniu rocznym PIT w ramach ulgi rehabilitacyjnej, jest precyzyjnie określony. Zgodnie z zasadami, musi to być sprzęt przeznaczony wyłącznie do pomocy osobom niepełnosprawnym, a nie mający na celu ułatwienie życia pozostałym domownikom.

Przykładowo, koce czy zwykłe materace nie podlegają odliczeniu. Natomiast ulga rehabilitacyjna obejmuje takie przedmioty jak łóżko rehabilitacyjne, aparat słuchowy czy udźwiękowione przedmioty dnia codziennego, takie jak: mówiąca waga czy termometr. Wszystkie te narzędzia i technologie są dedykowane wyłącznie dla osób niepełnosprawnych. Mają na celu ułatwienie wykonywania określonych czynności przez osoby z dysfunkcją. Nie są one dostępne w zwykłych sklepach, choć coraz częściej można spotkać je w aptece np. mówiący ciśnieniomierz.

Korzystasz z opieki? Ulga rehabilitacyjna, a odliczenie opiekuna.

Korzystając z usług opiekuńczych lub pielęgniarskich, masz możliwość odliczyć te wydatki w zeznaniu PIT. Warto zaznaczyć, że odliczysz usługi, za które płacisz samodzielnie. Nie mogą być to usługi refundowane lub świadczone bezpłatnie przez jakąś fundacje.

Może jednak zdarzyć się tak, że pokrywasz koszty opieki częściowo. W ramach ulgi rehabilitacyjnej możesz odliczyć jedynie tę część, za którą opłaciłeś z własnej kieszeni.

Dopłata do sanatorium, a ulga rehabilitacyjna. Kiedy odliczysz koszty?

Odliczeniu w ramach ulgi podlega odpłatny pobyt w sanatorium. Zwrot przysługuje Ci wówczas, gdy poniosłeś jakiekolwiek koszty. W przypadku dopłaty do sanatorium odliczasz tylko tę część, za którą ty zapłaciłeś.

Korzystasz z auta? Ulga na samochód.

Będąc osobą niepełnosprawną i posiadając samochód na własność lub współwłasność, masz możliwość odliczenia kosztów związanych z jego użytkowaniem. To odliczenie zalicza się do kategorii wydatków limitowanych. Obejmuje maksymalną kwotę 2280 zł.

Ulga rehabilitacyjna w tym kontekście może być zastosowana również dla osób, które są opiekunami osoby niepełnosprawnej lub posiadają dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności do ukończenia 16 roku życia. Warto zaznaczyć, że nie ma wymogu posiadania prawa jazdy ani przez osobę niepełnosprawną, ani przez opiekuna. Nawet jeśli nie kierujesz pojazdem, ale korzystasz z niego jako pasażer, możesz skorzystać z tej ulgi.

Ulga rehabilitacyjna, a dokumentacja. Jak dokumentować prawo do ulgi rehabilitacyjnej?

Korzystając z ulgi rehabilitacyjnej przy rozliczeniu rocznym PIT, musisz potwierdzić poniesione wydatki. Ich wartość ustala się na podstawie szczegółowej dokumentacji. Powinna ona zawierać:

• dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego towar lub usługę,
• rodzaj zakupionego towaru lub usługi,
• kwotę zapłaty.

Dokumenty potwierdzające wydatki mogą przyjąć różne formy, takie jak faktura, rachunek, dowód wpłaty na poczcie lub potwierdzenie przelewu bankowego. Ważne jest, aby dokumentacja była imienna, kompletna i precyzyjna.

Należy zauważyć, że miejsce poniesienia wydatku (kraj, za granica) nie ma znaczenia. W przypadku wydatków w walucie obcej, do przeliczenia kosztów na polskie złote stosuje się średni kurs Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę poniesienia wydatku.

Warto jednak pamiętać, że nie wszystkie wydatki musisz dokumentować fakturą. Na przykład, nie trzeba dostarczać dokumentów związanych z opłaceniem przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa, utrzymaniem psa asystującego, ani korzystaniem z samochodu osobowego będącego własnością (współwłasnością) osoby niepełnosprawnej.

Niemniej jednak, w przypadku ewentualnej kontroli, może być wymagane przedstawienie dodatkowych dokumentów, takich jak imię i nazwisko przewodnika lub certyfikat psa asystującego.

Ulga rehabilitacyjna. Jak z niej skorzystać?

Będąc osobą niepełnosprawną, chcąc skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz złożyć zeznanie roczne na odpowiednim formularzu, zależnie od źródła uzyskanych przychodów:

• PIT-37: W przypadku otrzymywania przychodów opodatkowanych według skali podatkowej za pośrednictwem płatnika, na przykład z umowy o pracę lub emerytury.
• PIT-36: Gdy przychody były opodatkowane według skali podatkowej, ale nie za pośrednictwem płatnika, lecz z tytułu działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy lub innego źródła bez pośrednictwa płatnika.
• PIT-28: Jeżeli uzyskane przychody były opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na przykład z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu lub dzierżawy. Dodatkowo, do zeznania należy dołączyć dokument PIT/O zawierający informacje o dokonanych odliczeniach.

Podsumowanie

Jako osoba niepełnosprawna masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej, która umożliwia odliczenia podatkowe w zeznaniu rocznym PIT. Obejmuje koszty związane z rehabilitacją oraz ułatwieniem codziennego funkcjonowania. Dzięki tej uldze możesz uzyskać zwrot podatku za wydatki takie jak: leki, korzystanie z samochodu czy wsparcie przewodnika osoby niewidomej oraz utrzymanie psa asystującego.

Wydatki kwalifikujące się do ulgi dzieli się na dwie kategorie: limitowane, gdzie odlicza się do określonego limitu oraz nielimitowane, gdzie można odliczyć całą poniesioną kwotę.

Warto zaznaczyć, że sprzęt rehabilitacyjny to specjalistyczne narzędzia dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, takie jak łóżko rehabilitacyjne, nie zaś ogólne pomoce, np. zwykłe materace czy poduszki. Aby ująć wydatki w zeznaniu rocznym, konieczne jest ich udokumentowanie fakturą lub rachunkiem, z wyjątkiem wydatków limitowanych, gdzie w razie kontroli musisz dostarczyć dodatkowe informacje dotyczące przewodnika osoby niewidomej lub certyfikatu psa asystującego.