Czy wiesz, jakie są najczęściej przyznawane renty w Polsce? Sprawdź, czy przysługuje Ci jedno z tych świadczeń
Czasem życie potrafi wywrócić wszystko do góry nogami, choroba, wypadek albo nagła śmierć bliskiej osoby. W takich momentach nie myślisz o formalnościach, ale o tym, co dalej. A przecież właśnie wtedy warto wiedzieć, jakie świadczenia mogą Ci pomóc przetrwać trudny czas.
W tym artykule przeprowadzę Cię przez najczęściej przyznawane renty w Polsce. Dowiesz się, komu i z jakiego powodu przyznawane są konkretne świadczenia, ile wynoszą, jak wygląda wnioskowanie i jak przygotować się do całego procesu. Sprawdź, czy to coś, co może Ci się przydać, dziś, jutro, a może komuś z Twoich bliskich.
Jakie są rodzaje rent w Polsce i komu mogą przysługiwać?
W Polsce mamy kilka głównych typów świadczeń rentowych. To, czy możesz się o nie ubiegać, zależy m.in. od Twojej historii ubezpieczeniowej, stanu zdrowia oraz tego, w jakim systemie byłeś ubezpieczony (np. ZUS, KRUS, MON, MSWiA). O rentę możesz starać się, jeśli:
- jesteś osobą niezdolną do pracy z powodów zdrowotnych,
- straciłeś bliskiego członka rodziny, który był ubezpieczony,
- jesteś osobą z niepełnosprawnością od urodzenia lub dzieciństwa,
- pracowałeś w rolnictwie i utraciłeś zdolność do pracy w gospodarstwie.
Najczęściej spotykane typy rent to:
- renta z tytułu niezdolności do pracy (stała, okresowa, szkoleniowa),
- renta rodzinna,
- renta socjalna,
- renta rolnicza,
- renta wdowia (nowe świadczenie dla współmałżonków),
- renta mundurowa (dla służb takich jak policja, wojsko).
Top 4. Jakie renty przyznawane są w Polsce najczęściej
Nie każda renta trafia do dużej grupy odbiorców. Statystyki pokazują wyraźnie, które świadczenia są przyznawane najczęściej:
- Renta rodzinna – pobierana przez ponad 1,1 mln osób (ZUS) i ok. 41 tys. (KRUS),
- Renta z tytułu niezdolności do pracy – przyznawana dla ponad 550 tys. osób,
- Renta socjalna – pobierana przez około 280 tys. uprawnionych,
- Renta rolnicza – aktualnie wypłacana ponad 150 tys. osób.
Dla kogo i na jakich zasadach jest renta rodzinna?
Jeśli zmarł ktoś z Twoich najbliższych, kto był ubezpieczony (pracował, pobierał rentę lub emeryturę), możesz mieć prawo do renty rodzinnej. Najczęściej przysługuje ona:
- Dzieciom, zarówno małoletnim, jak i dorosłym z orzeczoną niezdolnością do pracy,
- współmałżonkowi, np. jeśli ukończyłeś 50 lat, wychowujesz dziecko lub sam jesteś niezdolny do pracy,
- wyjątkowo: rodzicom, rodzeństwu, wnukom, jeśli byli na utrzymaniu zmarłego.
Kiedy i jak uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy?
To jedna z najczęstszych rent w Polsce. Jeśli Twój stan zdrowia uniemożliwia Ci pracę zawodową, ZUS może przyznać Ci:
- rentę stałą – jeśli choroba lub uraz nie rokują poprawy,
- rentę okresową – jeśli stan zdrowia może się poprawić po leczeniu lub rehabilitacji,
- rentę szkoleniową – gdy nie możesz pracować w swoim zawodzie, ale możesz się przekwalifikować.
Do najczęstszych przyczyn przyznania tej renty należą:
- poważne choroby psychiczne (depresja, schizofrenia),
- zawały i udary,
- choroby płuc, serca, oczu lub układu nerwowego,
- urazy po wypadkach lub amputacje.
Czym różni się renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od częściowej?
- Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy przysługuje wtedy, gdy nie możesz wykonywać żadnej pracy zarobkowej.
- Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy dotyczy sytuacji, gdy możesz pracować, ale nie na dotychczasowym stanowisku i w pełnym zakresie.
Kto może się starać o rentę socjalną?
Renta socjalna to pomoc dla osób, które od dzieciństwa borykają się z poważną niepełnosprawnością. Nie musisz mieć historii zatrudnienia, ale Twoja niezdolność do pracy musi powstać:
- przed ukończeniem 18 lat,
- lub w trakcie nauki (do 25. roku życia).
Wniosek możesz złożyć po ukończeniu 18 lat, a decyzję wydaje lekarz orzecznik ZUS.
Kiedy przysługuje renta rolnicza i kto ją wypłaca?
Jeśli pracowałeś w gospodarstwie rolnym i byłeś ubezpieczony w KRUS, możesz otrzymać rentę rolniczą w razie utraty zdolności do pracy. Dotyczy to zarówno rolników, jak i ich domowników. W zależności od Twojego stanu zdrowia możesz dostać świadczenie czasowe lub na stałe.
Jak wnioskować o rentę? Praktyczny poradnik z przykładem z życia
Wnioskowanie o rentę może wydawać się skomplikowane, ale krok po kroku dasz radę to załatwić. Jak możesz to zrobić?
- Pobierz odpowiedni wniosek ze strony ZUS, KRUS lub innej instytucji.
- Wypełnij go zgodnie z instrukcją, możesz poprosić o pomoc doradcę.
- Poproś lekarza POZ o wypełnienie zaświadczenia lekarskiego.
- Zbierz dokumenty potwierdzające historię choroby (karty szpitalne, opinie specjalistów).
- Dołącz zaświadczenia o stażu pracy i okresach składkowych.
- Złóż komplet dokumentów online, osobiście lub listownie.
- Przygotuj się na komisję lekarską.
- Poczekaj na decyzję, zwykle do 30 dni.
- W razie odmowy masz prawo do odwołania.
Przykład z życia:
Pani Maria, 54 lata, doznała udaru mózgu i nie mogła już wrócić do pracy w biurze. Po trzech miesiącach leczenia i pół roku pobierania świadczenia rehabilitacyjnego złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Dzięki dokładnie przygotowanej dokumentacji i opinii neurologa ZUS przyznał jej rentę okresową na 2 lata. Teraz planuje przekwalifikować się i rozpocząć pracę zdalną.
Ile wynoszą najczęściej przyznawane renty w 2025 roku?
Wysokość renty zależy od wielu czynników: Twojego stażu pracy, wysokości składek, wieku oraz rodzaju świadczenia. Oto przykładowe minimalne kwoty na rok 2025:
- Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy: od 1878,91 zł,
- Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy: od 1409,18 zł,
- Renta socjalna: 1878,91 zł,
- Renta rodzinna: 85–95% renty zmarłego (w zależności od liczby uprawnionych),
- Renta rolnicza: od 1878,91 zł.
Jak odnaleźć się w świecie rent i nie pogubić się w procedurach?
Jeśli znalazłeś się w sytuacji, w której nie możesz już pracować albo straciłeś bliską osobę, masz prawo do wsparcia. Renty to realna pomoc, która może ustabilizować Twoją sytuację finansową. Najważniejsze, żebyś wiedział, do czego jesteś uprawniony i jak o to zawalczyć.
Nie bój się formalności. Jeśli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z doradcą ZUS lub KRUS. A jeśli coś Cię niepokoi pytaj, szukaj odpowiedzi i nie zostawiaj sprawy na później. Wsparcie jest na wyciągnięcie ręki, wystarczy po nie sięgnąć.
Źródła
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19981621118/U/D19981118Lj.pdf
- https://www.zus.pl/documents/10182/39573/Emerytury+i+renty+przyznane+w+2023r.pdf/8ad0b7d0-b090-be75-c62a-65a1fd8d14fc?t=1725354388584
- https://www.gov.pl/attachment/797edbfc-a39c-4124-9f13-3ca95bab0ef3
- https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/renty-z-tytulu-niezdolnosci-do-pracy/rodzaje-rent