Lekki stopień niepełnosprawności. Co daje osobie niepełnosprawnej i pracodawcy zatrudniającemu takiego pracownika?
Coraz częściej uświadamiamy sobie, że niepełnosprawność nie stanowi przeszkody dla pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mogą bez większych przeszkód aktywnie pełnić role społeczne, także te związane z życiem zawodowym. Naturalne jest, że lekki stopień niepełnosprawności może powodować pewne trudności, a to jak bardzo są dotkliwe, zależy od rodzaju dysfunkcji.
W niniejszym artykule poznasz definicję lekkiego stopnia niepełnosprawności, proces uzyskania orzeczenia oraz korzyści i ograniczenia związane z zatrudnieniem. Naszym celem jest dostarczenie Ci kompleksowych informacji na temat tego stopnia niepełnosprawności i rozwianie wszelkich wątpliwości.
Co to jest lekki stopień niepełnosprawności?
U osób z lekkim stopniem niepełnosprawności skutki choroby zwykle nie są widoczne gołym okiem dla otoczenia. Niemniej jednak nie należy zapominać, że niepełnosprawność to nie tylko kwestia zdrowotna, ale również stan psychiczny i integracja społeczna.
Status niepełnosprawnego posiądziesz na podstawie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Tę kwestię rozstrzyga Ustawa o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych. W myśl regulacji lekki stopień niepełnosprawności uzyskasz, gdy posiadasz zaburzoną sprawność fizyczną lub psychiczną. Co istotnie musi ona ograniczać twoją zdolność do pracy w porównaniu z osobami w pełni sprawnymi o podobnych kwalifikacjach. Lekki stopień dotyczy również ograniczenia w wykonywaniu ról społecznych, ale które możesz zrekompensować za pomocą przedmiotów ortopedycznych, pomocniczych środków technicznych itp.
Jakie orzeczenie dla lekkiego stopnia niepełnosprawności?
Możesz ubiegać się o dwa rodzaje orzeczeń dotyczących niepełnosprawności:
- Orzeczenie do celów rentowych, które otrzymasz w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Dotyczy ono niezdolności do pracy.
- Orzeczenie do celów poza rentowych, które otrzymasz w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Określa ono stopień twojej niepełnosprawności.
Orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim jest równoważne z orzeczeniem ZUS-u o częściowej niezdolności do pracy. Oba dokumenty mają taką samą wartość prawną i nadają ci status niepełnosprawnego.
Istnieją przypadki, że orzeczenie ZUS określa niższy stopień niezdolności, np. częściową niezdolność do pracy, podczas gdy orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wskazuje na wyższy stopień, np. umiarkowany. W takiej sytuacji masz prawo do korzystania z uprawnień przysługujących dla umiarkowanego stopnia, ale według ZUS jesteś tylko częściowo niezdolny do pracy i w związku z tym będziesz otrzymywać niższą rentę.
Warto pamiętać, że przed rokiem 1998 orzeczenia dotyczące grupy inwalidzkiej były wydawane przez Komisję ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia. Jeśli otrzymałeś takie orzeczenie na czas nieokreślony, nadal jest ważne. Orzeczenie o III grupie inwalidzkiej jest równoważne z obecnym orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności i możesz z niego cały czas korzystać.
Kiedy uzyskasz lekki stopień niepełnosprawności?
To, czy cierpisz na określoną chorobę, nie jest decydujące przy określaniu stopnia niepełnosprawności. Ważne jest raczej, jak radzisz sobie w codziennym życiu i jakie trudności napotykasz.
Stopień lekki uzyskasz, gdy niepełnosprawność wpływa na twoją samodzielność w niewielkim stopniu. Reasumując, podczas oceny dokonywanej przez komisję lekarską, brane jest pod uwagę, jak dana choroba wpływa na jakość twojego życia.
Jak ubiegać się o orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności?
Jak ubiegać się o orzeczenie? Abyś otrzymał lekki stopień niepełnosprawności, musisz najpierw złożyć odpowiedni wniosek do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Wraz z wnioskiem dołącz:
- Zaświadczenie lekarskie (pamiętaj, że jest ono ważne tylko przez 30 dni).
- Dokumentację dotyczącą przebiegu twojej choroby, która może zawierać wyniki badań lekarskich lub wypisy ze szpitala.
Następnie udasz się na komisję lekarską, której termin jest ustalany w ciągu 30 dni od złożenia dokumentów. Podczas tej komisji lekarz orzecznik oceni stopień uszkodzenia twojego organizmu, czy potrzebujesz likwidacji barier architektonicznych, zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne oraz przede wszystkim, jak choroba wpływa na twoje codzienne funkcjonowanie.
Orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności możesz uzyskać na stałe, jeśli stan twojego zdrowia nie przewiduje poprawy, lub na czas określony. W przypadku orzeczenia na czas określony, po upływie jego ważności konieczne jest, abyś ponownie złożył wniosek i uczestniczył w kolejnej komisji orzekającej.
O co możesz ubiegać się, mając przyznany lekki stopień niepełnosprawności?
Posiadając lekki stopień niepełnosprawności, możesz otrzymać pomoc materialną. To wsparcie obejmuje dofinansowanie w ramach programów realizowanych przez Centrum Pomocy Rodzinie: likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się oraz dofinansowanie na sprzęt rehabilitacyjny, ortopedyczny i udział w turnusie rehabilitacyjnym.
Jaki zasiłek z MOPS przysługuje przy lekkim stopniu niepełnosprawności?
Posiadając lekki stopień niepełnosprawności, masz prawo do zasiłku okresowego, wypłacanego przez MOPS. Jest to pomoc materialna przeznaczona dla osób bezrobotnych, chorujących przewlekle i dla niepełnosprawnych. Przyznanie zasiłku okresowego zależne jest od kryterium dochodowego w rodzinie lub osoby samotnie gospodarującej.
Lekki stopień niepełnosprawności – czy przysługuje zasiłek pielęgnacyjny?
Lekki stopień niepełnosprawności nie daje ci uprawnień do otrzymania zasiłku pielęgnacyjnego. Otrzymują go tylko:
- osoby niepełnosprawne do 16 roku życia,
- osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
- osoby z umiarkowanym stopniem, gdy ich niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 21 roku życia,
- osoby powyżej 75 lat.
Czy przy lekkim stopniu niepełnosprawności przysługuje renta socjalna?
Musisz wiedzieć, że posiadanie lekkiego stopnia niepełnosprawności samo w sobie nie kwalifikuje do otrzymywania renty socjalnej. Konieczne jest przeprowadzenie osobnej komisji przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który oceni zdolność do pracy.
Zgodnie z przepisami dotyczącymi renty socjalnej, świadczenie ZUS przysługuje osobom pełnoletnim, które są niezdolne do pracy z powodu naruszonej sprawności organizmu, która wystąpiła przed ukończeniem 18. roku życia, w trakcie nauki do 25. roku życia, lub podczas studiów doktoranckich i aspirantury naukowej.
Jakie ulgi w komunikacji przysługują przy lekkim stopniu niepełnosprawności?
Posiadając lekki stopień niepełnosprawności, możesz skorzystać ze zniżek w PKP i PKS na poziomie 78%, jeżeli jesteś osobą młodą w wieku od 16 lat oraz jeżeli jesteś studentem do 24 lat. W przypadku studentów niepełnosprawnych ulga jest przewidziana do 26. roku życia. Obejmuje ona podróże do lekarza, na rehabilitację oraz do szkoły.
Wysokość ulg w komunikacji miejskiej zależy od decyzji rady miasta lub gminy w każdym regionie odrębnie. Aby skorzystać ze zniżek, legitymacja osoby niepełnosprawnej może służyć ci jako dokument potwierdzający status niepełnosprawności.
Lekki stopień niepełnosprawności – jakie są dodatkowe uprawnienia?
Dysponując orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności, masz prawo do dodatkowych uprawnień, które mają na celu wsparcie w życiu codziennym. Jakie to uprawnienia?
- ulga rehabilitacyjna, z której skorzystasz w rozliczeniu rocznym,
- ulgowe bilety, z których skorzystasz na wejścia do miejsc kultury i sportu,
- ulga paszportowa wynosząca 50% opłaty.
Jakie są przywileje w pracy dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności?
Będąc osobą z lekkim stopniem niepełnosprawności, masz prawo do dodatkowych uprawnień pracowniczych, które są regulowane poprzez Ustawę o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych. Celem tych przywilejów jest zapewnienie równych szans na rynku pracy i obejmują:
- Dodatkową przerwę trwającą 15 minut, która jest wliczana do ogólnego czasu pracy.
- Zakaz wykonywania pracy w godzinach nocnych i nadliczbowych – nie dotyczy pracy w ochronie i sytuacji, kiedy lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne wyrazi na to zgodę.
- Limit czasu pracy do 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo.
Lekki stopień niepełnosprawności – czy przysługuje dodatkowy urlop?
Będąc pracownikiem z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności, nie możesz skorzystać z dodatkowego urlopu. Jest on przeznaczony dla osób z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności. Wymiar dodatkowego urlopu wynosi 10 dni roboczych w trakcie roku kalendarzowego i przysługuje pracownikom po upływie roku od momentu przedstawienia orzeczenia pracodawcy.
Lekki stopień niepełnosprawności u pracownika – jakie są przywileje dla pracodawcy?
Warto wiedzieć, że pracodawcy, którzy tworzą miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych, mogą liczyć na wsparcie finansowe ze strony Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dlatego zatrudnienie osoby z lekkim stopniem może być korzystne nie tylko z perspektywy wizerunkowej, ale także finansowej dla firmy, jeżeli zatrudniasz takiego pracownika.
Pomoc materialna, na jaką możesz liczyć jako pracodawca, obejmuje miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej. Jego wysokość zależy od stopnia niepełnosprawności pracownika. Dla osób z lekkim stopniem wynosi 500 zł. Dodatkowo wystąpienie schorzenia specjalnego zwiększa kwotę dofinansowania o 600 zł. Oznacza to, że łączna kwota, o jaką możesz się ubiegać jako pracodawca zatrudniający osobę z lekkim stopniem wynosi maksymalnie 1100 zł.
Do schorzeń specjalnych zalicza się choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, epilepsję, całościowe zaburzenia rozwoju oraz osoby niewidome.
O co może ubiegać się pracodawca zatrudniający osobę z lekkim stopniem niepełnosprawności?
Będąc pracodawcą zatrudniającym osobę z lekkim stopniem niepełnosprawności możesz ubiegać się z PFRON o:
- zwrot kosztów wyposażenia i przystosowania stanowiska pracy,
- refundację kosztów zatrudnienia pracownika wspomagającego,
- zwrot kosztów na pokrycie szkolenia osoby niepełnosprawnej.
Nie zapominaj o tym, że jako pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nieosiągający wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych 6% jesteś zobowiązany do wpłaty PFRON. Zatrudnienie pracownika z orzeczeniem o lekkim stopniu pozwoli ci obniżyć tę wpłatę.
Działalność gospodarcza a składki ZUS dla osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności
Posiadając lekki stopień niepełnosprawności, możesz prowadzić własną działalność gospodarczą i w ten sposób pozyskiwać źródło utrzymania. PFRON oferuje wsparcie w postaci:
- dofinansowania na rozpoczęcie własnej działalności,
- refundacji składek ZUS na ubezpieczenie społeczne w wysokości 60% ich wysokości.
Podsumowanie
Lekki stopień niepełnosprawności oznacza istotne trudności w wykonywaniu pracy zawodowej, które wymagają kompensacji poprzez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub techniczne. Będąc osobą niepełnosprawną, orzeczenie o lekkim stopniu otrzymasz w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Ten dokument uprawnia cię do korzystania z ulg podatkowych, dofinansowania w ramach programów likwidacji barier architektonicznych, technicznych i komunikacyjnych.
Podróżując pociągiem lub autobusem do lekarza, na rehabilitację lub do szkoły, możesz korzystać ze zniżki 78%. Masz także możliwość ubiegania się o zasiłek okresowy z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej lub o rentę socjalną, stając na odrębnej komisji ZUS.
Podejmując zatrudnienie, jako osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności masz prawo do przywilejów pracowniczych, takich jak dodatkowa przerwa w pracy. Pracodawca natomiast może otrzymać dofinansowanie na wynagrodzenie takiego pracownika, które może być wyższe w przypadku wystąpienia schorzeń specjalnych.
