Asystent osoby niepełnosprawnej 2023. O programie wsparcia i zawodzie

Osoba niepełnosprawna na co dzień musi zmagać się z różnego rodzaju ograniczeniami i trudnościami. Rola asystenta ma coraz większe znaczenie. Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” edycja 2023 zapewnia osobą z niepełnosprawnością usługi asystencji. To nowa forma ogólnodostępnego i bezpłatnego wsparcia.

W artykule odpowiadamy jak wziąć udział w projekcie, gdzie złożyć wniosek i jak pomaga asystent osobie niepełnosprawnej. Wspominamy również, ile można zarobić na tym stanowisku i jakie są wymagania oraz jakie umiejętności powinien posiadać asystent osoby niepełnosprawnej.

Do kogo kierowany jest Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”?

O wsparcie asystenta w ramach programu asystencji mogą starać się:

• dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: do konieczności stałego współudziału opiekuna dziecka w procesie jego rehabilitacji, leczenia i edukacji oraz konieczności stałej lub długotrwałej opieki, czy pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji,
• osoby z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, lub orzeczeniem równoważnym,
• osoby z niepełnosprawnością sprzężoną, czyli posiadające na orzeczeniu więcej niż 1 symbol przyczyny niepełnosprawności.

Asystent osoby niepełnosprawnej – kto finansuje program?

Program: „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” jest uruchamiany corocznie przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.

Realizują go samorządy i organizacje pozarządowe. Finansowany jest ze środków Funduszu Solidarnościowego.

Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej a wydatkowanie pozostałych środków

Środki w ramach programu przeznaczane są na organizację i wynagrodzenia asystentów. Nie zapomniano również o wydatkach dodatkowych na:

• transport asystenta podczas wyjazdów związanych z wykonywaniem usług asystenckich np. bilety komunikacji miejskiej, taksówka,
• zakup biletów na wydarzenia kulturowe (do 300 zł miesięcznie),
• zakup środków do ochrony osobistej (do 50 zł na miesiąc),
• koszt ubezpieczenia OC lub NNW asystentów związanych ze świadczeniem usług asystenckich.

Program Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej edycja 2023. Jaki jest zakres obowiązków asystenta?

Zakres usług wykonywanych przez asystenta osoby niepełnosprawnej obejmuje:

• pomoc podczas wykonywania czynności dnia codziennego,
• pomoc w przemieszczaniu się poza domem, mogą być to przykładowo: placówki służby zdrowia, urzędy, placówki oświatowe, praca itp.,
• pomoc w korzystaniu z miejsc kultury może być to przykładowo: teatr, opera, a także kino,
• pomoc podczas załatwiania spraw urzędowych,
• zaprowadzanie i odprowadzanie dzieci z orzeczeniem do placówki oświatowej.

Jaki jest czas pracy asystenta osoby niepełnosprawnej?

W ramach programu ilość godzin usług asystenckich różni się w zależności od stopnia niepełnosprawności uczestnika. Jest to odpowiednio:

• 840 godzin rocznie dla osób posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności i z niepełnosprawnością sprzężoną,
• 720 godzin rocznie dla osób posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• 360 godzin rocznie dla osób posiadających orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności, które posiadają wpis o konieczności stałej lub długotrwałej opieki, lub pomocy innej osoby w związku z ograniczoną znacznie możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Warto dodać, że usługi asystenckie w ramach programu mogą być wykonywane 24 godziny w ciągu doby przez 7 dni w tygodniu z zastrzeżeniem przestrzegania przepisów ujętych w Kodeksie Pracy.

Kto może zostać asystentem osoby niepełnosprawnej?

W ramach Programu Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej, osoba niepełnosprawna może samodzielnie wskazać swojego asystenta. W takim przypadku składa pisemne oświadczenie, że osoba, którą wskazuje, jest odpowiednio przygotowana do pracy, jako asystent.

Asystent osoby niepełnosprawnej zatrudniony w Programie musi spełniać wskazane kryteria. Są to:

• sześciomiesięczne doświadczenie w pracy z osobami niepełnosprawnymi (nie tylko praca zawodowa, ale również wolontariat),
• dokument potwierdzający nabycie kompetencji w kierunkach: asystent osoby niepełnosprawnej, psycholog, pedagog, opiekun medyczny, opiekun osoby starszej, pielęgniarka, fizjoterapeuta lub terapeuta zajęciowy,
• nie może być rodziną osoby niepełnosprawnej i nie może dzielić z nią wspólnego gospodarstwa domowego. Przez członków rodziny rozumie się: rodziców, rodzeństwo, dzieci, dziadków, wnuki oraz teściów.

Asystent osoby niepełnosprawnej – gdzie złożyć wniosek?

Program: „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” edycja 2023 realizowany jest przez samorządy i organizacje pozarządowe. Należy tu zaznaczyć, że uczestnictwo w programie jest dobrowolne, co oznacza, że nie każdy samorząd ma obowiązek jego realizacji.

Chcąc ubiegać się o asystenta, należy dokładnie sprawdzić, czy dany samorząd organizuje Program i do niego należy zwrócić się z wnioskiem. Podobnie w przypadku organizacji pozarządowej.

Zgłoszenia są przyjmowane na podstawie karty zgłoszeniowej. Do dokumentacji osoba niepełnosprawna musi dołączyć swoje orzeczenie. W przypadku dzieci do 16 roku życia rodzic składa pisemną akceptację asystenta. Asystent wskazany przez niepełnosprawnego ze swojej strony musi dołączyć:

• zaświadczenie o niekaralności,
• pisemną informację o niefigurowaniu w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.

Istotne jest to, że usługi asystenckie nie mogą być wykonywane w godzinach, w których osoba niepełnosprawna korzysta z usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

Ile zarabia asystent osoby niepełnosprawnej?

Obecnie zawód asystenta staje się coraz bardziej popularny. Obserwuje się to zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej. W Polsce to także przyszłościowy zawód.

Aktualnie zatrudnienie asystenta odbywa się głównie na umowie zlecenie. Jest to zwykle praca dodatkowa lub na cały etat. W zawodzie można liczyć na zarobki od około 3450 zł do nawet 4000 zł.

Jest to zawód przyszłościowy, ponieważ zmienia się postrzeganie niepełnosprawności, a osoby niepełnosprawne chcą być aktywne w życiu społecznym i zawodowym.

Jakie wykształcenie powinien mieć asystent osoby niepełnosprawnej?

Aby pracować w zawodzie asystenta osoby niepełnosprawnej, wymagane jest minimum wykształcenie średnie. Dobrze, gdy asystent posiada studia w kierunku społecznym, jednak nie jest to konieczne.

Bardziej istotne są predyspozycje osobowe i gotowość niesienia pomocy potrzebującym. Empatia oraz odporność psychiczna to najistotniejsze cechy asystenta. Przydatne może okazać się ukończenie kursu pierwszej pomocy lub opiekuna medycznego. Pozwoli to na realizację szerszego zakresu obowiązków.

Ważne umiejętności w pracy asystenta osoby niepełnosprawnej

Mimo odpowiedniego przygotowania formalnego do zawodu asystenta potrzebne są również dodatkowe umiejętności. Pozwolą one na odpowiednie wsparcie osób niepełnosprawnych. Lista tych umiejętności jest dość szeroka, ponieważ inne potrzeby ma osoba posiadająca niepełnosprawność w poruszaniu się, a inne osoba z dysfunkcją wzroku czy słuchu.

Do ważnych umiejętności asystenta można zaliczyć:

• umiejętność prawidłowego podnoszenia w ten sposób, by nie obciążać kręgosłupa podczas usług asystencji,
• umiejętność wykonywania masaży, tak aby zapobiec powstawaniu odleżyn,
• prawo jazdy,
• znajomość języka migowego.

Asystent osoby niepełnosprawnej – na czym polega jego praca?

Bardzo często usługi asystenckie są związane z pracą fizyczną. Dotyczy ona przykładowo podnoszenia lub przytrzymywania osoby niepełnosprawnej. Jest to również praca, która nierzadko związana jest z ubieraniem lub karmieniem podopiecznego.

W codziennym radzeniu sobie i pokonywaniu ograniczeń ogromną rolę odgrywa motywacja. W tym zakresie asystent również ma swoje znaczenie. Jego rolą nie jest wyręczanie osoby niepełnosprawnej lub robienie czegoś za nią, lecz zwiększanie jej niezależności. Bierną pomocą nad osobą niepełnosprawną zajmuje się opiekun. Asystent współdecyduje o tym, jak ma wyglądać pomoc. Motywuje podopiecznego do działania  i aktywności.

Asystent rozmawia ze swoim podopiecznym na tematy dotyczące barier i codziennych trudności. Powinien być wspierający, a nie oceniający.

Podsumowanie

Asystent osobisty może być ogromnym wsparciem dla osoby niepełnosprawnej. Może pomóc jej w osiągnięciu niezależności i byciu aktywnym. Celem programu: „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” jest zapewnienie usług asystencji, jako formy ogólnodostępnego wsparcia.

Odbiorcami usług asystenta mogą zostać osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, lub dzieci do lat 16. W takim przypadku to rodzic lub opiekun prawny składa pisemną akceptację asystenta.

Za program odpowiada Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Realizacją zajmują się samorządy i organizacje pozarządowe. To do nich osoba niepełnosprawna zgłasza się, gdy chce skorzystać z usług asystenta. Pojawiły się zapowiedzi, że w ramach nowego świadczenia wspierającego będzie można wymieniać środki na godziny pracy asystenta osoby niepełnosprawnej.