Legitymacja osoby niepełnosprawnej. Kiedy się przyda i co zrobić, aby ją uzyskać?

Status osoby niepełnosprawnej potwierdza orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. Legitymacja osoby niepełnosprawnej jest wydawana na podstawie tych dwóch dokumentów. Posiadanie legitymacji pozwoli korzystać z przysługujących ci uprawnień, bez konieczności noszenia ze sobą wszędzie orzeczenia. Ma to szczególne znaczenie, gdy poruszasz się na co dzień komunikacją miejską czy pociągami.

Czytając poniższy tekst, znajdziesz odpowiedź na pytanie, jak wyrobić legitymację osoby niepełnosprawnej i czym różni się ona od legitymacji ZUS. Dowiesz się również, jak wygląda jej aktualny wzór i jakie informacje są na niej zamieszczane.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej – gdzie uzyskać?

Legitymację osoby niepełnosprawnej otrzymasz, składając wniosek do Powiatowego lub Miejskiego Zespołu ds. Orzekania O Niepełnosprawności. Jest ona wydawana na okres ważności orzeczenia.

Jeżeli orzeczenie masz wydane bezterminowo, to legitymację otrzymasz na okres nie dłuższy niż:

• 5 lat, jeżeli masz poniżej 16 lat i posiadasz orzeczenie o niepełnosprawności,
• 10 lat, jeżeli jesteś osobą dorosłą, ale nie masz ukończonych 60 lat i posiadasz orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej jest wydawana na stałe tylko w przypadku jednej grupy osób. Tych, które mają ukończone 60 lat i posiadają orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane na stałe, czyli bezterminowo.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej jak ją uzyskać?

O legitymację osoby niepełnosprawnej możesz wnioskować wówczas, gdy posiadasz aktualne orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. Formularz otrzymasz ze strony internetowej Powiatowego Zespołu lub osobiście.

Wyrobienie legitymacji dla osoby niepełnosprawnej jest bezpłatne. Opłacie podlega duplikat. Jest to koszt 15 zł.

Informacje na temat terminu odbioru legitymacji możesz otrzymać telefonicznie lub mailowo. Możesz również otrzymać ją na adres domowy. Zaznaczasz to wcześniej we wniosku.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej – jak złożyć wniosek?

Składając wniosek o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej, do dokumentacji musisz dołączyć:

• aktualną fotografię,
• kserokopię orzeczenia o niepełnosprawności oraz oryginał do wglądu.

Składając wniosek o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej, musisz mieć przy sobie dowód tożsamości. Może poprosić cię o niego osoba przyjmująca dokumenty. W przypadku, gdy wniosek składa opiekun osoby niepełnosprawnej lub inna osoba, niezbędne jest upoważnienie.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej wzór

Od 1 września 2017 obowiązuje nowy wzór legitymacji. Jeżeli złożysz wniosek obecnie, otrzymasz plastikowy dokument drukowany dwustronnie. Wcześniej były to białe blankiety. Co istotne, jeżeli posiadasz starą legitymację wydaną bezterminowo, jest nadal ważna. Możesz z niej korzystać.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej wydawana po 1 września 2017 zawiera następujące dane:

• imię i nazwisko,
• PESEL,
• numer legitymacji,
• stopień i symbol niepełnosprawności pod warunkiem, że zaznaczysz to we wniosku,
• termin ważności dokumentu.

Oprócz tego legitymacja osoby niepełnosprawnej zawiera:

• zdjęcie,
• oznaczenie w alfabecie Braille’a,
• napisy w języku angielskim i francuskim.

Istotne jest również to, że symbole na legitymacji osoby niepełnosprawnej zamieszczane są w postaci kodu QR.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej a uprawnienia

Legitymacja osoby niepełnosprawnej pozwala korzystać z przysługujących ci przywilejów oraz uprawnień. W transporcie zbiorowym wystarczy okazać dokument.

Jeżeli twoja legitymacja posiada takie dane jak: stopień i symbol niepełnosprawności, nie musisz nosić ze sobą orzeczenia. Jest to znacznie wygodniejsze. Legitymacja to mały dokument, który bez problemu schowasz.

Istotne jest również to, że chcąc skorzystać z przysługujących ulg, należy mieć ze sobą dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość. Osoba weryfikująca, czy posiadasz uprawnienia do danej ulgi, może poprosić cię o jego okazanie.

Warto tu wspomnieć o trudnościach, jakie powstały w skutek zakodowania informacji na temat stopnia i symbolu niepełnosprawności na nowym wzorze legitymacji.

Początkowo było to problematyczne ze względów technicznych. Osoba, która weryfikowała zakres uprawnień, przykładowo konduktor w pociągu, nie mógł sprawdzić, czy dana osoba posiada znaczny, czy umiarkowany stopień, a ma to znaczenie dla ceny biletu.

Dodatkowo symbole na legitymacji osoby niepełnosprawnej są umieszczane dobrowolnie. Z tego względu, jeżeli nie wyrazisz zgody, aby znajdowały się na dokumencie, musisz posiadać przy sobie orzeczenie, gdy chcesz skorzystać z ulgi, której wysokość zależy od stopnia lub symbolu niepełnosprawności.

Do jakich ulg uprawnia legitymacja osoby niepełnosprawnej?

Gdy masz wyrobioną legitymację osoby niepełnosprawnej, daje ci to mnóstwo korzyści. Jest to przede wszystkim potwierdzenie statusu osoby niepełnosprawnej, gdy przykładowo korzystasz z ulgowych przejazdów PKS lub PKP. Możesz również otrzymać ulgę w bilecie podczas wejść do instytucji kulturalnych. Jest to przykładowo: muzeum, teatr, basen, czy nawet zoo itp.

Wysokość tych zniżek może być naprawdę bardzo różna. Zależą one od danego miasta.

Z jakich uprawnień skorzystasz, gdy okażesz legitymację osoby niepełnosprawnej?

• niższa cena biletu lub darmowy przejazd w komunikacji miejskiej,
• ulgowe przejazdy w PKP i PKS,
• ulgowe bilety w instytucjach kultury, 
• ulga podatkowa i rehabilitacyjna,
• zwolnienie z opłat za abonament radiowo-telewizyjny,
• dofinansowanie PFRON do komputera lub sprzętu specjalistycznego.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej w PKP stopień znaczny

Do najczęstszych ulg, z których korzystają osoby posiadające legitymację niepełnosprawności, można zaliczyć niższe ceny biletów w transporcie kolejowym. Wysokość ulgi w tym przypadku zależna jest od stopnia i rodzaju niepełnosprawności. Jest ona najwyższa dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Wynosi ona 37% na przejazdy w pociągach pośpiesznych, ekspresowych, IC oraz EC lub 49% na przejazdy w pociągach osobowych.

Osoby niewidome legitymujące się znacznym stopniem niepełnosprawności mogą liczyć na zniżkę w wysokości 51% na przejazdy w pociągach pośpiesznych lub 93% na przejazdy w pociągach osobowych. Dodatkowo ich przewodnik ma również prawo do ulgi. Wynosi ona 95%. Warunkiem jest, że musi mieć on ukończone 13 lat.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej. Stopień umiarkowany w PKP

Podróżując pociągiem osoba niewidoma z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, również może korzystać z ulg na przejazdy. Jest to 37% zniżki w pociągach pośpiesznych, ekspresowych, IC, EC oraz osobowych. Dodatkowo jej przewodnik może jechać ze zniżką 95%.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej dziecka w PKP

Dzieci i młodzież ucząca się (do 24 roku życia) podróżując pociągiem, mogą korzystać ze zniżki 78% na trasie z miejsca zamieszkania do:

• ośrodka rehabilitacji,
• zakładu opieki zdrowotnej,
• przedszkola,
• szkoły,
• poradni psychologiczno-pedagogicznej
• placówki wychowawczej.

Istotne jest to, że aby korzystać z tej konkretnej ulgi, niezbędna jest legitymacja osoby niepełnosprawnej oraz dokument potwierdzający cel podróży. Przykładowo podróż do szkoły można potwierdzić na podstawie legitymacji szkolnej.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej czy legitymacja ZUS

Jak już zostało powiedziane, podstawą do wydania legitymacji osoby niepełnosprawnej jest orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, którymi zajmują się Powiatowe Zespoły. Jeżeli posiadasz orzeczenie wydane przez organ rentowy np. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, nie możesz ubiegać się o legitymację osoby niepełnosprawnej. Otrzymujesz wtedy legitymację ZUS. Nie są to dokumenty tożsame.

Dzięki legitymacji wydanej przez ZUS możesz potwierdzić status rencisty. Nie potwierdzisz statusu osoby niepełnosprawnej. Zrobisz to tylko na podstawie orzeczenia lub właśnie legitymacji niepełnosprawności.

Oznacza to, że chcąc korzystać z ulg przysługujących dla osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem musisz przedstawić legitymację osoby niepełnosprawnej. Legitymacja ZUS nie będzie w tym przypadku wystarczająca.

Podsumowanie

Dysponując legitymacją osoby niepełnosprawnej, potwierdzisz bez problemu status osoby niepełnosprawnej. Pamiętaj o tym, że jeżeli nie wyrazisz zgody na to, by na dokumencie były zamieszczone takie informacje jak stopień i symbol niepełnosprawności, aby to potwierdzić, musisz mieć ze sobą również orzeczenie. Ma to znaczenie, gdy podróżujesz pociągiem lub komunikacją miejską. Wtedy to na wysokość ulgi ma wpływ stopień niepełnosprawności.

Wniosek o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej złożysz w Powiatowym lub Miejskim Zespole ds. Orzekania O Niepełnosprawności. Formularz odbierzesz osobiście lub pobierzesz ze strony internetowej. Składając dokumenty, musisz dołączyć orzeczenie o niepełnosprawności oraz aktualne zdjęcie. Pamiętaj, aby na miejscu okazać oryginał i mieć ze sobą dowód osobisty.

Od 1 września 2017 obowiązuje nowy wzór legitymacji. Od tego momentu jest to plastikowy dokument dwustronnie drukowany. Wcześniej były to białe blankiety. Co ważne, są nadal ważne, jeżeli były wydane bezterminowo. Na ich podstawie możesz korzystać z przysługujących ulg. Nowy wzór legitymacji może zawierać symbole niepełnosprawności, jeżeli zaznaczysz to we wniosku. Będą one jednak zamieszczone w postaci kodu QR.